Ο άγιος των γραμμάτων μας κυρ Αλέξανδρος ο Παπαδιαμάντης, γράφει στο διήγημα του
"ο Κοσμολαΐτης", για τον κοσμοκαλόγερο ευλαβητικό Καλοχαιράκη.
Ο τύπος
αυτός ποτέ δεν στέριωσε σε μοναστήρι ή σε εκκλησιαστικό διακόνημα,
περιδιαβαίνοντας στους εκκλησιαστικούς χώρους, εκτελώντας θελήματα και
εξυπηρετήσεις και συλλέγοντας εμπειρίες και κάποτε θέλησε να δημοσιεύσει
θρησκευτική εφημερίδα, απ' όπου "θα ήλεγχε τους ατάκτους". Χαρακτηριστική ήταν η
απορία ενός φίλου του, κατά τον Παπαδιαμάντη, ο οποίος τον ερώτησε αν είχε την
πρόθεση να καλογερέψει ή να "θεατρίσει τους καλογήρους". Δεν θα σταθούμε στον "κοσμολαϊτισμό"
του, όσο στο γνώρισμα του ελέγχου που ασκεί προς πάντες.
Τον τύπο
αυτό τον συναντάμε στην εκκλησιαστική διακονία μας και στους χώρους που
κινούμαστε σήμερα και είναι λίαν χαρακτηριστικός και αναγνωρίσιμος από την
συμπεριφορά και τα χαρακτηριστικά του.
Κατά
βάθος δεν πρόκειται για άνθρωπο, αν επιτρέπεται να αποδίδουμε ποιότητες, κακό
από την φύση του. Συγκεκριμμένα έχει την αθωότητα του δυστυχούς ανθρώπου που
φέρεται από ανεκπλήρωτα απωθημένα, όπως το "απωθημένο ιερωσύνης" ή της καθέξεως
αξιώματος και θέσης εκκλησιαστικής, που για διάφορους αστάθμητους παράγοντες ή
ορθότερα θεία πρόνοια, δεν του προέκυψαν. Διότι και ανάμεσα στους πλανημένους
συναντάμε την αθωότητα του ανθρώπου, που προορίζει εαυτόν για υψηλή αποστολή,
πλάνη βεβαίως, αλλά επενδυμένη με τις καλύτερες προθέσεις, ιδίως όταν
απευθύνεται εις εαυτόν.
Συνήθως
θα τον βρείτε προσκολλημένο στην ομάδα ή την μαθητεία γέροντος ή πνευματικού,
οπαδικό και ζηλωτή στην φύση. Εδώ θα εντοπίσουμε την πνευματική ασθένεια του
"πήχεως". Ο πήχυς και το μέτρον του λοιπόν είναι ο βίος, η διδασκαλία και η
πνευματικότητα του πνευματικού ή γέροντα του, που είναι ο διάδοχος των αρχαίων
πατέρων και των αρτιφανών Γερόντων της Εκκλησίας μας. Με αυτά κρίνει τους ιερείς
και τους κατέχοντες εκκλησιαστική διακονία και θέση. Εν αγνοία πολλές φορές του
τελευταίου ή παρεξηγώντας την ελαστικότητα του (του γέροντα του) και την
γλυκυθυμία που δείχνει σε αυτόν λόγω της ιδιαιτερότητας του, αναλαμβάνει χρέη
αντικαταστάτη του ή ευαγγελιστή του ανάμεσα στους αδαείς εξωκυκλικούς ανθρώπους.
Χρέος του να σώσει την Εκκλησία και τους άλλους. Είναι αυτοχρισμένος και
προωρισμένος για αυτό, διότι είναι τέκνο πνευματικό και ανάστημα αυτού που τον
ανακάλυψε και ανόρθωσε ενώπιον των ανθρώπων.